H Ιστορία Tης Kατάδυσης
Από αρχαιοτάτων χρόνων ο άνθρωπος ένιωσε την ανάγκη να γνωρίσει τον υποβρύχιο κόσμο. Στον ίδιο τον Αριστοτέλη ανήκει η ιδέα της πρώτης αναπνευστικής συσκευής υποβρυχίως -μια χύτρα ανεστραμμένη πάνω από την κεφαλή του δύτη, ώστε να συγκρατεί τον αέρα, (βλ. Αριστοτέλους Προβλήματα). Ο Θουκιδίδης κάνει επίσης αναφορά για δύτες που πριόνιζαν τα υποβρύχια φράγματα προστασίας των Συρακουσίων, ενώ ο Αρριανός εξιστορεί πως ο Αλέξανδρος έκανε χρήση δυτών στην πολιορκία της Τύρου.
Η πρώτη κατασκευή αναπνευστικής συσκευής έρχεται από τον Ρογήρο Βάκωνα το 1240.
Όσον αφορά στην Ελλάδα, το 1866 ο Συμιακός Φώτιος Μαστορίδης κάνει χρήση σκαφάνδρου για την σπογγαλιεία, δίνοντας μια άλλη διάσταση στο επάγγελμα.
Στην Ελλάδα ο κόσμος γνώρισε πραγματικά τον υποβρύχιο κόσμο από το 1994 που έγιναν οι πρώτες απελευθερώσεις θαλασσίων περιοχών για καταδύσεις αναψυχής με αναπνευστική συσκευή από την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων και συντάχθηκε ο γενικός κανονισμός λιμένος, που δημιούργησε ουσιαστικά την έννοια της «Σχολής Κατάδυσης» και «Καταδυτικό κέντρο».
Η χερσόνησος της Κασσάνδρας έχει το προνόμιο να αποτελεί ιδανικό χώρο για την ανάπτυξη των καταδύσεων. Μια απίθανη ποικιλία βυθών και υποβρύχιας ζωής συνδυάζονται με την αρχαιότερη πολιτιστική κληρονομιά για να αποτελέσουν έναν μοναδικό πόλο έλξης για όλους τους κατοίκους του πλανήτη.
Οι αρχαιότερες αναφορές για την υποβρύχια δραστηριότητα του ανθρώπου μας έρχονται από τον Όμηρο, όπου η πτώση του τραυματισμένου Αχιλλέα παρομοιάζεται με την κατάδυση δύτη προς το βυθό. Ιστορικά τεκμηριωμένα ονόματα, όπως του Έλληνα Σκύλλι και της κόρης του Ύδνας από την Σκιώνη της Κασσάνδρας, αναφέρονται στα έργα του Ηροδότου που σαν εξαίρετοι δύτες προκαλούν φθορές στο στόλο του Ξέρξη στη ναυμαχία του Αρτεμισίου, που θεωρείται και η πρώτη υποβρύχια πολεμική επιχείρηση της ιστορίας. Οι αρχαίοι Έλληνες αγαπούσαν τόσο πολύ την ασχολία με τον υποβρύχιο κόσμο, που στο ναυτικό νόμο που ονόμαζαν Ροδίων, όριζαν τις αμοιβές για τους δύτες που βουτούσαν για την ανέλκυση αντικειμένων από το βυθό.
Αυτόνομη Κατάδυση
Ως αυτόνομη κατάδυση, για να διακρίνεται από τις άλλες μορφές κατάδυσης, ορίζεται η δυνατότητα κατάδυσης με αυτόνομη καταδυτική συσκευή. Συνηθέστερα η αυτόνομη κατάδυση αποκαλείται SCUBA diving (Self-Contained Underwater Breathing Apparatus). Ο αυτοδύτης (σε αντίθεση με τον δύτη που είναι εξαρτημένος από έναν ομφάλιο λώρο μέσω του οποίου αντλεί τον ατμοσφαιρικό αέρα ή μείγματα αερίων από σταθμό) φέρει συσκευή συμπιεσμένου αέρα, γεγονός που προσδίδει μεγαλύτερη αυτονομία στην υποβρύχια κίνηση αλλά και περιορισμό στον χρόνο παραμονής του.
Η ιδιαίτερη καθαρότητα των ελληνικών θαλασσών και ο τεράστιος πλούτος του βυθού, αποτελούν πόλο έλξης για όσους αναζητούν τη μαγεία της υποβρύχιας εξερεύνησης. Με μάσκα επιτρέπεται παντού η ελεύθερη κατάδυση, αλλά η κατάδυση με τη χρήση φιαλών ατμοσφαιρικού αέρα (80% άζωτο + 20% οξυγόνο) απαγορεύεται σε περιοχές με υποθαλάσσιες αρχαιότητες. Στην Ελλάδα λειτουργούν δεκάδες σχολές καταδύσεων, που υπόκεινται σε ειδική άδεια του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας. Όλοι οι αυτοδύτες υποχρεούνται να συμφωνούν και να τηρούν τους κανονισμούς και τους περιορισμούς του νόμου 5351/32 περί αρχαιοτήτων. Υποβρύχιες δραστηριότητες με καταδυτικό εξοπλισμό επιτρέπονται από την ανατολή μέχρι τη δύση του ηλίου.
Κώδικας Καταδύσεων
Τηρούμε όλους τους νόμους σχετικά με τις καταδύσεις και την προστασία της υποβρύχιας πολιτιστικής κληρονομιάς μας.
Αναφέρουμε υποβρύχιους αρχαιολογικούς χώρους στις κατάλληλες αρχές.
Αφήνουμε κάθε αρχαιολογικό χώρο όπως τον βρίσκουμε.
Μεταδίδουμε σε κάθε δύτη την σημασία της πολιτιστικής κληρονομιάς μας και τον παροτρύνουμε να την προστατεύει.
Κάθε εύρημα έχει την ίδια σημασία, ανεξαρτήτως από τα χαρακτηριστικά ή το μέγεθος του. Με τις νέες μεθόδους που η επιστήμη μας επιτρέπει να συλλέγουμε δεδομένα, ένα φαινομενικά ασήμαντο αντικείμενο μπορεί να αποδειχτεί το πιο πολύτιμο επιστημονικά εύρημα του αρχαιολογικού χώρου.
Κάθε αρχαιολογικός χώρος που δεν έχει ερευνηθεί έχει την ίδια σημασία και η προστασία του είναι υψίστης σημασίας
Ενεργούμε ως προστάτες της κληρονομιάς μας, και με κανένα τρόπο δεν υποστηρίζουμε την αρχαιοκαπηλία, λεηλασία, η την διατάραξη αρχαιολογικών χώρων.
Οργανώνουμε επισκέψεις σε αρχαιολογικούς χώρους και ναυάγια με τέτοιο τρόπο ώστε να ελαχιστοποιήσουμε την πιθανότητα διατάραξης του χώρου (για παράδειγμα, κατευθύνουμε μονάχα επιδέξιους δύτες σε τέτοιους χώρους η διατηρούμε κάποια απόσταση ασφαλείας από τα ευρήματα). Ακόμα κι οι αρχαιολόγοι πολλές φορές αφαιρούν τα πέδιλα τους κατά τις ανασκαφές ώστε να μην προκαλέσουν άθελα τους ζημιά στα ευρήματα.
Ενάλιος αρχαιολογικός χώρος στον όρμο Κύψας, Κασσάνδρας Χαλκιδικής
ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/63059/4320/12-11-03
Το νομικό πλαίσιο για τις καταδύσεις στην Ελλάδα
Ο νέος νόμος για τις καταδύσεις, ο οποίος διαμορφώνει ένα τελείως νέο νομικό πλαίσιο για τις ερασιτεχνικές καταδύσεις στην Ελλάδα, είναι ο νόμος 3409, που ψηφίστηκε το Νοέμβριο του 2005. την ψήφιση του νόμου ακολούθησε μία υπουργική απόφαση για τον τρόπο εφαρμογής των νέων διατάξεων, η οποία εκδόθηκε τον Απρίλιο του 2006, όπως επίσης και μία ερμηνευτική εγκύκλιος του νόμου, κυρίως για την εφαρμογή του νόμου από τα κατά τόπους λιμεναρχεία, η οποία εκδόθηκε τον Ιούνιο του 2006.
Στο νόμο 3409 υπάρχουν τρία θέματα τα οποία ρυθμίζονται. Το πρώτο θέμα είναι η εκπαίδευση στις ερασιτεχνικές καταδύσεις και η εφαρμογή σε αυτήν των ευρωπαϊκών προτύπων για την κατάδυση. Το δεύτερο θέμα που πραγματεύεται ο νόμος, είναι η απελευθέρωση της αυτόνομης κατάδυσης στις ακτές της χώρας και η ρύθμιση των απαγορεύσεων λόγω αρχαιολογικού ενδιαφέροντος σε ορισμένες περιοχές, που επεκτείνονται σε κάθε είδους ερασιτεχνική δραστηριότητα (ακόμη και ελεύθερη κατάδυση και υποβρύχιο ψάρεμα). Το τρίτο θέμα που καλύπτει ο νόμος 3409 είναι η δημιουργία θαλάσσιων καταδυτικών πάρκων, όπου αποτελεί και την έναρξη ενός νομικού πλαισίου που επιτρέπει την ίδρυσή τους, ακόμη και από ιδιωτικούς φορείς και περιγράφει τον τρόπο λειτουργίας τους.
Το ναυάγιο του πλοίου «Μυτιλήνη»
Το ναυάγιο του πλοίου «Μυτιλήνη». Βρίσκεται ΒΔ του όρμου Κύψας, μόλις 10 λεπτά με το σκάφος από τις εγκαταστάσεις του Καταδυτικού Κέντρου Sea World του ξενοδοχειακού συγκροτήματος Sani στη χερσόνησο της Κασσάνδρας. Το «Μυτιλήνη», ένα παλιό γερμανικό motorship, ναυπηγήθηκε το 1941 και πραγματοποιούσε το δρομολόγιο Θεσσαλονίκη - Μυτιλήνη μεταφέροντας είδη πρώτης κατανάλωσης (λάδι, δημητριακά, κρασί). Το «Μυτιλήνη» βούλιαξε το 1961 αφού χτύπησε σε ύφαλο έπειτα από δυνατή καταιγίδα. Ήταν γεμάτο μπουκάλια κρασί τα οποία είναι ανέπαφα ακόμα και σήμερα. Είναι ένα ναυάγιο εμπορικού πλοίου μήκους 40 μέτρων, που βρίσκεται σε βάθος 20 μέτρων. Το ναυάγιο είναι ένα από τα αγαπημένα καταφύγια για ροφούς, μουγγριά, σμέρνες, παντελήδες, στείρες και σαργούς. Κοχύλια, κοράλλια και σπειρογράφοι κοσμούν το ναυάγιο.
ΕΡΕΥΝΑ & ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ :
Βαγγέλης Κατσαρίνης
Ηλεκτρονικός - Κατασκευαστής Ιστοσελίδων Διαδικτύου